Słownik wyrazów związanych z cyberprzemocą

CYBERPRZEMOC

   Czym jest Cyberprzemoc?

   Cyberprzemoc jest formą przemocy, w której używane są media elektroniczne, głównie Internet i telefony komórkowe. Nazwa ta pochodzi od angielskiego słowa cyberbullying, składającego się z członów cyber(wskazującego na związek ze świtem wirtualnym, szczególnie Internetem) i bullying (oznaczającego zastraszanie, znęcanie się). Problem cyberprzemocy dotyczy nie tylko dorosłych, szczególnie dotkliwy jest dla dzieci i młodzieży. Wśród młodych internautów ponad połowa przyznaje, że doświadczyła przemocy w sieci.

Do cyberprzemocowych zachowań możemy zaliczyć:

• obraźliwe lub poniżające treści wysyłane za pośrednictwem Internetu lub telefonu komórkowego
• robienie zdjęć i filmów bez zgody osoby fotografowanej bądź filmowanej i umieszczanie ich w sieci lub rozsyłanie ich przy użyciu telefonu
• podszywanie się pod kogoś w Internecie
• włamania na strony internetowe lub prywatne konta (np. na portalach społecznościowych)
• rozpowszechnianie krzywdzących nieprawdziwych informacji w sieci lub przy pomocy telefonu komórkowego
• cyberprześladowanie (wysyłanie zastraszających wiadomości za pośrednictwem Internetu lub telefonu komórkowego)

   Narzędziami cyberprzemocy są więc blogi, strony internetowe, fora, listy i grypy dyskusyjne, komunikatory internetowe, czaty i portale społecznościowe, SMS-y oraz MMS-y, a nawet gry sieciowe typu multiplayer i platformy e-learning’owe. 

SŁOWNIK WYRAŻEŃ INTERNETOWYCH

   Oto definicje pojęć najczęściej stosowanych wśród osób aktywnych internetowo. Wybraliśmy te, które są szczególnie ważne dla zrozumienia bezpieczeństwa w sieci i zjawiska cyberprzemocy.

Blog – Inaczej pamiętnik sieciowy. Rodzaj strony internetowej z chronologicznie uporządkowanymi (zazwyczaj osobistymi) wiadomościami napisanymi przez blogera (autora bloga). W większości przypadków możliwe jest dodawanie komentarzy do wpisów pojawiających się na danym blogu przez jego czytelników. Tradycyjne blogi składają się z treści pisanych, istnieją jednak również fotoblogi (blogi składające się głównie ze zdjęć), wideoblogi (stworzone z plików filmowych), moblogi (z treścią przesyłaną za pomocą urządzeń mobilnych) czy mikroblogi (składające się z krótkich treści – do 160 znaków).

CAPTCHA (Completely Automated Public Turing test to tell Computers and Humans Apart) – Technika zabezpieczająca strony internetowe (portale społecznościowe, fora dyskusyjne, blogi, itp.) przed przedostawaniem się do nich danych nie pochodzących od człowieka, lecz tworzonych automatycznie przez roboty internetowe.

Czat (chat) – Usługa internetowa umożliwiająca komunikację wielu osób korzystających z czata w tzw. pokojach. Czatownicy (użytkownicy czatu) mogą prowadzić rozmowę prywatną z jedną osobą lub rozmowę publiczną, widoczną dla wszystkich osób, które czatują (korzystają z czatu) w danym momencie.

Flame – Obelga przysyłana przez uczestników kłótni internetowej.

Flamer – Osoba biorąca udział w kłótni internetowej.

Flog – Fałszywy blog, stworzony przez ludzi opłacanych przez firmy, chcące wypromować swoje produkty czy usługi.

 Hejt– Obrażanie, ośmieszanie czy poniżanie innych to jedna z form cyberprzemocy. 

Kłótnia internetowa (flame war, flaming) – Inaczej nazywana wojną na obelgi. Kłótnia w środowisku internetowym (najczęściej w grupach, listach lub forach dyskusyjnych), do której dochodzi zazwyczaj przy różnicy zdań dwu lub więcej internautów. Nie liczą się w niej argumenty ani zasady netykiety, jej celem jest jedynie wzajemne znieważanie się osób biorących w niej udział. Czasami mianem kłótni internetowej określa się również długie dyskusje internautów o przeciwnych poglądach, w których nie pojawiają się obelgi, a konkretna argumentacja.

Komunikator internetowy – Program internetowy umożliwiający przesyłanie komunikatów w czasie rzeczywistym pomiędzy dwoma (lub więcej) komputerami poprzez sieć komputerową.

Kontroler treści – Nazywany również censorware lub cybernianią. Program komputerowy blokujący dostęp do wybranych treści występujących w Internecie. Często używany przez rodziców do blokowania stron o treściach wulgarnych, pornograficznych czy związanych z hazardem.

Lista dyskusyjna – Forma grupy dyskusyjnej, w której osoby zapisane do listy otrzymują automatycznie rozsyłane e-maile dotyczące wybranej tematyki.

Łańcuszki internetowe – Forma spamu, w którym zawarte jest polecenie lub prośba o przesłanie wiadomości do jak największej liczby internautów. Przybierają różną formę, od prośby o pomoc i łańcuszków szczęścia po ostrzeżenia o wirusach komputerowych czy szantaż.

Netykieta – Zbiór zasad i obyczajów obowiązujących w Internecie.

Portal internetowy – Internetowy serwis składający się z tematycznie różnorodnych informacji, skierowany do szerokiego grona odbiorców; często wzbogacony wyszukiwarką Internetową, czatem, pocztą elektroniczną czy działem aktualnych wiadomości, itp.

Portal społecznościowy – Interaktywna strona internetowa, współtworzona przez użytkowników portalu. Służy głównie do komunikacji poprzez czaty, komunikatory, blogi czy fora. Istnieją portale tematyczne lub skierowane do konkretnej grupy społecznej, portale ogólne, towarzyskie czy randkowe, mogą być przeznaczone do publikowania zdjęć lub plików wideo internautów, umożliwiać komentowanie i wyrażanie opinii na dany temat, itp.

Sexting – Wysyłanie wiadomości o zabarwieniu seksualnym przy pomocy telefonu komórkowego do innych użytkowników telefonów komórkowych bądź umieszczanie ich na stronach internetowych lub portalach społecznościowych.

Splog (spam blog) – Blog stworzony przez robota internetowego zawierający przypadkowe, niezwiązane ze sobą treści. Służy do fałszywego pozycjonowania stron.

Trollowanie (trolling) – Obrażanie i ośmieszanie pewnej grupy ludzi bądź innego użytkownika w środowisku internetowym (zazwyczaj w miejscach, gdzie prowadzone są dyskusje – fora dyskusyjne czy czaty) lub celowe poruszanie kontrowersyjnych tematów, w celu sprowokowania kłótni internetowej. Trollowanie pochodzi od zwrotu Trolling for fish, który oznacza łowienie ryb na haczyk; wypowiedzi internetowego trolla (osoby trollującej) mają na celu wciągnąć innych w bezsensowną dyskusję. Internauci często używają wyrażenia „nie karmić trolla”, by reszta użytkowników nie odpowiadała na tego typu zachowanie.

Wortal – Portal internetowy, który publikuje informacje z jednej dziedziny lub z dziedzin tematycznie pokrewnych.

XXX – Określenie strony internetowej zawierającej treści pornograficzne.

Zapora sieciowa (firewall) – Forma zabezpieczenia sieci i systemów przed niepowołanym dostępem do komputera lub przed napływem niechcianych danych.